Nico Zentveld exposeert in Hanswijk

EGMOND-BINNEN - Wanneer u in Egmond-Binnen bent, gaat u dan eens langs de Duinweg. Het uit 36 woningen bestaande hofje wordt sinds vorig jaar opgefleurd door een of meerdere schilderijen naast elke deurbel. De schilder? Nico Zentveld, geboren en getogen Akkeloor.

Wat vaststaat is dat Nico in de herfst van zijn leven echt is gestart met schilderen. Nico is bijna 87 jaar en schildert vanaf zijn vroege pensioen, zo’n kleine 30 jaar geleden. Hij was vroeger onzeker over zijn talent. Een baan, een gezin en misschien een beetje plankenkoorts weerhielden hem er al die jaren ook van om te starten met wat hij nu ‘gewoon leuk’ vindt. Nu hij thuis de ruimte en tijd heeft om te schilderen, krijgt hij het druk met het samenstellen van twee exposities, waarvan één in Hanswijk in Egmond aan den Hoef, begin volgend jaar. 

Kruideniers- en drogisterijwinkel van Jan Zentveld
Nico is opgegroeid in Egmond-Binnen, woont nu aan de Duinweg en denkt er niet aan ooit nog te verhuizen. Hij is een echte Agebinder en wereldberoemd en zeer geliefd in zijn eigen dorp. Via buren of vrienden komen er mensen uit heel Nederland en zelfs het buitenland om zijn schilderijen te bekijken en te kopen. Zo hangen er bijvoorbeeld werken van hem in het Ierse Dublin. Nu zijn vrouw minder mobiel is en ze vaker aan huis gebonden zijn, schildert hij bijna dagelijks. Het geeft hem energie en invulling aan zijn dagen.

Tijdens de oorlogsjaren woonde Nico in en rondom Egmond-Binnen, onder andere bij een tante op Mooyeveld. “Als jongeling hielp ik mijn ouders in de zaak op De Krijt, dat deed je als kind gewoon. In de oorlog gingen we eens per week met een bootje naar school om huiswerk op te halen, meer onderricht was er niet beschikbaar. Het schilderen heb ik mijzelf aangeleerd door het gewoon te doen. Het gezegde ‘oefening baart kunst’ klopt. Hoe meer ik schilder, hoe beter het resultaat, maar het blijft een uit de hand gelopen hobby.”

Nico vertelt verder. “Een aantal van mijn neven schildert ook en niet onverdienstelijk. Daarnaast beschilderde mijn zus kaarsen voor de abdij en zijn een nicht en onze kleinkinderen op hun tijd ook zeer creatief met verf en kwast.” Er zit dus veel creatief talent in de familie Zentveld. “Eerst schilderde ik vooral bloemen. Die kon ik letterlijk uittekenen want ik werkte jaren in de bloemenhandel. Daarna ben ik ook andere dingen gaan schilderen; het liefst Friese landschappen, zee- en strandtaferelen en soms zelfs een stilleven. Als echte Akkeloor maakte ik ook taferelen van bekende Egmonder plekken of bewoners zoals van de oude Rinnegommer kerk aan de Herenweg en van Trijntje van der Werf. Deze werken waren in een mum van tijd verkocht. Portretten? Dat is andere koek, die techniek beheers ik niet, maar wie weet!”

Hij geeft toe ook wel eens een foto na te schilderen wanneer hij nieuwe technieken wil uitproberen. Zo is hij momenteel bezig met een zwart-witschilderij van een brug in New York en werkt hij af en toe met pastelkrijt.

Haagse School
Wanneer ik hem vraag naar zijn schilderstijl noemt Nico de Haagse School, een groep kunstschilders die tussen 1860 en 1890 in de omgeving van Den Haag werkten. Zij zetten zich af tegen de stijlopvatting die in die tijd werd onderwezen aan de kunstacademies. Hun schilderijen waren gewaagder en realistischer dan de kunstmatig geïdealiseerde werken van die tijd en waren een spiegel van de gemoedstoestand van de kunstenaar. Een revolutie in de landschapsschilderkunst was halverwege de negentiende eeuw ingezet door kunstenaars van de School van Barbizon.

Op zolder heeft Nico zijn atelier met een echte schildersezel, kwasten en veel half leeggeknepen tubes verf. Daar staan inderdaad veel werken die herkenbaar Haags zijn; typisch Hollandse taferelen als polders, molens, koeien, visserstaferelen en grote wolkenpartijen, geschilderd in de open lucht. Inspiratie haalt hij vaak uit boeken over schilders als Rembrandt en Jozef Israëls, maar zeker ook uit de omgeving van de Egmonden, Langedijk en Schoorl. Hij heeft ontdekt dat momenteel vooral zijn creaties met paarden erg in trek zijn.

Schilders van de Haagse School gebruikten in de eerste periode vooral sombere tinten, daarna werden de gebruikte kleuren lichter. En juist dat past precies bij Nico. Hij kiest altijd zijn eigen kleuren, die neemt hij bijna nooit over van een foto of van het daadwerkelijke onderwerp. Pasteltinten zijn favoriet. “Eigenlijk alles wat ik maak op basis van deze Haagse School vinden de mensen prachtig”, geeft hij vol trots aan.

Nico zet bijna alles op in olie- of acrylverf. Hij maakt zelden eerst een schets met potlood, want, zo geeft hij aan, hij kan niet tekenen. Deze manier van werken vraagt om een goed voorstellingsvermogen van wat hij wil schilderen. Door laag op laag verf toe te voegen, komt een schilderij tot leven. Nico noemt zichzelf een vlugge schilder. Hij wil vooral doorgaan als hij eenmaal bezig is. Acrylverf is daarom momenteel zijn beste vriend; dat droogt snel. Hij maakt vervolgens het tafereel af met olieverf.

Expositie
Vorig jaar, in de zomer van 2021, heeft Nico voor het eerst zijn door hemzelf ingelijste doeken geëxposeerd op het plein voor zijn huis. Het gezellige hofje kon wel wat vrolijkheid gebruiken in de donkere dagen van corona. Buren, vrienden en toevallige voorbijgangers konden zijn werken bekijken en kopen. Bij de buren verwisselt hij af en toe een schilderij als deze verlopen of verkleurd is. Doordat hij een bepaalde vernislaag aanbrengt blijven de schilderijen lang mooi, zelfs na een jaar vol regen en wind.

We lopen samen over het plein naar de overburen, toevallig ook verre familie van Nico. Toos Melker-Sentveld (in dit geval met een -s) en haar zus Els waren de initiators van de expositie vorig jaar. Hun vader en die van Nico zijn neven van elkaar. “We vinden de schilderijen van Nico meer dan de moeite van het tentoonstellen waard. Zolang ze op zolder staan, ziet niemand wat een mooie schilderijen hij al jaren maakt”, geeft Toos heel trots aan. “Tijdens de expositie konden we de bezoekers ook vertellen over het werk van Nico en de achtergrond van zijn schilderijen. Nog even los van het feit dat we familie zijn, heeft hij die erkenning meer dan verdiend.”

Voor volgend jaar staat een tweede expositie op de agenda. Doordat Nico recent veel werk heeft verkocht, is zijn voorraad schilderijen momenteel klein. Vanaf januari 2023 hangen ongeveer 40 van zijn ingelijste schilderijen in Hanswijk. “In eerste instantie had ik geen interesse in zoveel aandacht voor mijn werk. Nu ik weet dat ze een mooie plek krijgen in het dorpshuis ben ik enorm blij. Het betekent wel dat er werk aan de winkel is, zeker als ik volgend jaar ook weer op het plein voor ons huis exposeer.”

Rijk wordt hij niet van de verkoop van zijn werk, maar dat wil hij ook niet. De eer om bij iemand aan de wand te hangen is groter dan de wens er iets aan te verdienen. “De meeste schilderijen gaan tegen kostprijs weg, de gunfactor speelt daarin een grote rol. Het is fijn te weten dat mensen blij worden van mijn schilderijen.” Op de vraag hoe lang hij nog blijft schilderen, geeft hij een duidelijk antwoord. “Zolang ik het leuk vind en zolang ik een vaste hand heb, blijf ik aan de gang.”