Venijnige instinkers in Groot Dictee Heiloo

HEILOO - Woensdagmiddag 27 maart was het weer tijd voor het jaarlijkse Groot Dictee van Heiloo. Middelbareschoolleerlingen van klas 2F van het PCC namen het op tegen volwassenen. De afgelopen jaren vond het dictee plaats in het Trefpunt, maar voor het eerst sinds 2015 vormde BukBuk weer het decor van de spannende spellingstrijd. Of is het spellingsstrijd?

Het onderwerp van het dictee heeft altijd te maken met Heiloo én met het boekenweekthema, dit jaar 'De moeder de vrouw'. En dan kom je natuurlijk al snel uit bij Onze Lieve Vrouw ter Nood. Joop Tulp, traditiegetrouw maker en voorlezer van het dictee, bezorgde de deelnemers hoofdbrekens, want hij had weer enkele venijnige instinkers bedacht. Wordt Moeder Gods met kleine letters of met hoofdletters geschreven? Is het baljuw of Baljuw? Heden ten dage of hedentendage? Schrijf je revenuen met of zonder trema? Is het antikatholieke of juist anti-katholieke? En moet je oud-burgemeester schrijven of oud burgemeester? Is cafés goed gespeld of moet het café's zijn? Is het Calvarieberg of calvarieberg?

Drukspijker en klankgrens
Na afloop zat menigeen met het zweet in zijn handen en overzag Joop Tulp de door hem aangerichte verwoesting. Eerst maar eens pauze. De leerlingen en volwassenen corrigeerden daarna elkaars dictees. De beste deelnemers werden nog eens extra zorgvuldig door een deskundige jury nagekeken, die zich voor die taak in een belendende ruimte terugtrok. In de tussentijd zorgde een quiz over de invloed van de Nederlandse taal in het buitenland voor de nodige vrolijkheid. Want weet u wat ze in Zuid-Afrika bedoelen met rimpelstryk? Of wat een drukspijker of klankgrens is?

Winnaars
De prijsuitreiking werd een waar feestje. De winnaars werden onder luid gejuich en geapplaudisseer naar voren geroepen, waar zij hun prijs en enkele warme woorden van de meester in ontvangst namen.

Winnaars bij de PCC-leerlingen zijn: Jelle de Jong (3e prijs), Jelle Venema (2e prijs) en Zen Versteyne (1e prijs). Winnaars bij de volwassenen zijn: Elly Beens en Ton Steenaert (gedeelde 3e prijs), Francien Rotteveel (2e prijs) en Jeroen Aarten (1e prijs), die het presteerde om een bijna foutloos dictee te maken. Zijn enige misser was dat hij '14' schreef in plaats van 'veertien'. Hij had niet gehoord dat het woord voluit moest worden geschreven. En als er niet wordt geluisterd naar de meester is de jury onverbiddelijk.

De tekst van het dictee was als volgt:

Onze Lieve Vrouw ter Nood / Onze-Lieve-Vrouw-ter-Nood

Op een glooiing bij een bron ten zuiden van Heiloo stond in 1409 een kapel, gewijd aan de Moeder Gods, die in korte tijd uitdijde tot een veelbezocht bedevaartsoord.Tijdens het Beleg van Alkmaar is het kerkje geruïneerd. De restanten werden op last van de Staten van Holland verwijderd om een einde te maken aan voortdurende pelgrimages en processies.

Nadat de waterput opgekalefaterd was, werden er religieuze ceremonies gehouden waartegen de baljuw van Kennemerland bij tijd en wijle krachtdadig optrad. Omdat de lokale overheid een part van de revenuen kreeg, werden de festiviteiten getolereerd. In 1713 ging de mare dat het opborrelende putwater runderen kon genezen van de veepest. De verering bloeide op. De Staten van Holland trachtten dit te verijdelen door kasteleins in de contreien te verbieden pelgrims onderdak te verlenen. De katholieke geestelijkheid veroordeelde de bedevaarten, omdat die ontaardden in kermisachtige taferelen. Ze werden definitief onmogelijk gemaakt nadat een antikatholieke oud-burgemeester van Alkmaar het terrein kocht.

In 1902 verwierf een pastoor de grond. Een margarinefabrikant financierde met succes archeologisch speurwerk. Eerbiedwekkende rondgangen keerden terug en de locatie werd uitgebreid met aangrenzende  percelen.

Er waren plannen voor een basiliek, maar die werden begin jaren zestig definitief afgeblazen. In 1930 werd de Genadekapel/genadekapel gebouwd. De patio werd omsloten door een galerij. Cafés, winkeltjes en een treinhalte verrezen en verdwenen. Heden ten dage trekken de kruisweg met veertien statiën en de calvarieberg onder andere veel bezoek.

Joop Tulp, maart 2019