André Koopman – De Toeschouwer in 1997

HEILOO - De komende weken lees je op onze website herinneringen van Heilooërs aan het fenomeen Elfstedentocht. Dit keer is het woord aan André Koopman die heeft gekeken in 1997.

“In 1985 en 1986 moest ik  tijdens die Elfstedentochten werken in het restaurant waar ik toen een baan had. Ik kon geen vrij krijgen en daar baalde ik dus twee keer enorm van. Maar goed, in 1997 kwam het helemaal goed... 

’s Nachts hadden we de wekker gezet om bij vrienden de start te kijken. Warme chocomelk erbij en een klein shotje Beerenburg ernaast voor het sfeertje. Tijdens het eerste uur riep ik: “Wie heeft er zin om nu mee naar Friesland te rijden, ik wil er wel heen?!” Mijn buurman John Scheepmaker stond gelijk op en zei: “Dat gaan we doen Dre. Ik heb familie in Franeker dus dat komt wel goed, daar kunnen we zeker terecht.”

We gingen allebei naar huis om ons goed aan te kleden, eten en drinken mee te nemen (koelboxje met blikje bier en de fles Beerenburg) en het thuisfront op de hoogte te brengen dat we even naar de Elfstedentocht zouden gaan kijken. Je moet namelijk weten dat ik zes weken eerder net voor de eerste keer vader was geworden - van onze nu oudste dochter van 25 jaar. Mijn vrouw vond het prima, zolang ik om 18.00 uur maar weer thuis was, want ze had het eerste uitje na haar zwangerschap en ik zou de oppas verzorgen. Natuurlijk beloofde ik dat en zo reden we in het pikkendonker naar Franeker. We hadden er zin.

In de vroege ochtenduren arriveerden we in Franeker, waar het nog een hele toer was om het stadje in te komen. Alle toegangswegen waren al afgesloten voor buitenstaanders. Mijn buurman blufte ons er doorheen omdat hij zo een straatnaam en huisnummer kon oplepelen waar zijn familie woonde met dezelfde achternaam als hij. Dat was geloofwaardig genoeg voor de politie, we mochten dus verder Franeker in.

Snel de familie van John gedag gezegd, een warme kop koffie naar binnen gegoten en hup richting het ijs van de route. Het begon al een beetje te schemeren en licht te worden. Er stond al flink wat volk langs de kant en op de bruggetjes. Het was beregezellig. Het grappige was wel dat wanneer je een blikje bier uit de koelbox pakte, hij in je handen alleen maar kouder werd omdat het buiten -7 graden was. Daar was maar één remedie op te verzinnen: snel opdrinken ;). Ondertussen werd het steeds gezelliger, en de rijders waren nog lang niet in aantocht. De tijd vloog echt om met zingen, hossen, dansen en drinken. Iedereen was zo ontzettend blij, het leek wel één grote familie. Toen de kopgroep in aantocht bleek te zijn, werd het nóg drukker en gezelliger. Op een of andere gekke manier hing er ook een bepaalde spanning. Het was die dag erg koud en er stond ook een harde striemende wind waardoor het nog kouder leek. Beerenburg was het medicijn om warm te blijven… Voor even! 

Ik was volledig in het geel gekleed - inclusief gele pruik - om Bert Verduin uit Heemskerk te supporten, want hij reed ook in een kanariegeel schaatspak rond. Ik viel enorm op. Het mooie was dat Bert Verduin deel uitmaakte van de kopgroep, wat het daar voor mij in Franeker extra leuk maakte. John en ik stonden op de perfecte locatie: op een bruggetje, precies in het midden. Op het moment dat de kopgroep Franeker binnenreed, was het één groot gekkenhuis. Een moment om nooit meer te vergeten. Nadat de kopgroep voorbij was, zijn we nog een halfuurtje blijven staan om daarna ons heil te gaan zoeken in de grote feesttent te Franeker. Om ons in het feestgedruis onder te dompelen én de finish te zien op een groot scherm. Mijn Bert Verduin werd in een spannende sprint uiteindelijk derde. Een mooie prestatie, maar als je zo dichtbij bent wil je natuurlijk ook eerste worden. Maar Henk Angenent was gewoon de sterkste op die dag en won verdiend.

De twee uur in de tent waren memorabel. Iedereen gaf rondjes weg - en natuurlijk deden wij dat ook terwijl we daar niemand kenden. En oh ja… Wie ging er ook alweer terugrijden? Dat had ik beloofd, want we zouden om 18.00 uur weer terug in Limmen moeten zijn. Alleen had ik daar twee uur eerder aan moeten denken, want inmiddels was ik behoorlijk beneveld. Mijn buurman was iets minder in de olie dus hij besloot dat het wel beter was om twee uurtjes te ontnuchteren bij zijn familie voordat we terug zouden rijden. Helaas stond ik niet meer zo steady op mijn benen op weg naar het huis van zijn tante en oom. Halverwege lag ik even in de struiken, toen er ook net een verslaggever van een Belgische krant langsliep. Hij vroeg aan John wat er aan de hand was met me, waarop John hem vertelde dat ik de Elfstedentocht had uitgereden en oververmoeid was. Ze stelden John nog meer vragen en er werd een foto van ons gemaakt. Die krant heb ik trouwens nooit meer kunnen achterhalen.

Eenmaal bij zijn tante en oom aangekomen knapte buurman John steeds meer op, maar met mij ging het alleen maar slechter en slechter. En wat erin gaat, moet er ook altijd weer uit. Dat gebeurde bij mij ook maar niet op de normale manier zeg maar… Toen vonden oom en tante het wel genoeg geweest en zonden ze ons weer richting Limmen. John voelde zich kiplekker en ik zat met een grote emmer tussen de benen in de auto over de Afsluitdijk. Belofte 1 haalden we - om 17.45 uur waren we thuis.

Maar mijn vrouw Monique was toch niet al te blij. Ze had al snel in de gaten dat ik in mijn staat niet op onze zes weken oude dochter kon passen. Dus haar boosheid was volkomen terecht, ze zag haar heerlijke avondje uit met vriendinnen in rook opgaan. Gelukkig bood haar moeder uitkomst: die kwam naar ons, zodat Monique toch weg kon en ik mijn roes kon uitslapen. En John… die durfde een paar jaar niet meer mee op familievisite in Franeker.

We hebben een ervaring gehad om nooit meer te vergeten. Deze week heb ik de hele dag tijdens het thuiswerken op mijn mobiel meegekeken want de televisiebeelden van de tocht hadden we op de start na natuurlijk niet gezien.

Ik hoop dat de 16e Elfstedentocht er ooit nog een keer van gaat komen, want ik gun eenieder om dit zelf ook een keertje mee te kunnen maken. Bij die editie blijf ik dan wel thuis - denk ik - en maken we het ook gezellig!