BUCH-colleges stellen volledige ambtelijke fusie voor

De colleges van de gemeenten Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo (BUCH) stellen hun vier gemeenteraden voor te kiezen voor een volledige ambtelijke fusie (695 fte). Zij leggen deze keuze voor op basis van de 'businesscase BUCH-gemeenten', waarin drie varianten van samenwerken werden onderzocht. Daaruit bleek dat een volledige ambtelijke samenvoeging de meeste voordelen oplevert. De colleges spreken tegelijkertijd de ambitie uit om door deze verbinding tot de beste dienstverleners onder de Nederlandse gemeenten te willen behoren. De gemeenteraden nemen op 19 januari 2015 een besluit.

Op verzoek van de gemeenteraden zochten de vier colleges elkaar ruim een jaar geleden op om een mogelijke samenwerking te verkennen. Achterliggende redenen waren dat de BUCH- gemeenten worden geconfronteerd met toenemende behoeften als het gaat om snelheid, bereikbaarheid en kwaliteit van dienstverlening en met complexere vragen van inwoners. Daarnaast komen er veel taken vanuit het Rijk op de gemeenten af. Dit betekent een opgave, waarvan de vier gemeenten denken dat ze gezamenlijk beter het hoofd kunnen bieden. Bovendien zien de gemeenten dat omliggende gemeenten door herindeling of ambtelijke fusie hun krachten bundelen. Samen kunnen de BUCH-gemeenten een robuuste gesprekpartner (100.000+ inwoners) in de regio en daarbuiten gaan vormen.

'Samenwerken om onszelf te blijven'

In maart 2014 leverden de gemeenten een eerste grofmazige verkenning op. Daaruit bleek dat de meeste voordelen te behalen zijn bij een volledige ambtelijke fusie. Dit leidde tot een volgende bestuursopdracht van de gemeenteraden aan de colleges, waarbij een verdiepend onderzoek werd gevraagd naar de varianten: informele samenwerking, gedeeltelijke samenwerking en een volledige ambtelijke fusie. De drie varianten zijn vergeleken op kwaliteit, kwetsbaarheid en kosten. Daarnaast zijn ze bekeken op de mogelijkheid voor de raad om grip te houden en de eigen gemeentekleur te waarborgen (couleur locale).

Deze zogeheten businesscase is nu afgerond. Op basis van de resultaten stellen de colleges voor om voor een volledige ambtelijke fusie te gaan, waarbij elke gemeente gewoon zelfstandig blijft met een eigen loket, gemeenteraad, college en een eigen burgemeester. Op dit moment kent Nederland meer dan tien ambtelijke fusieorganisaties en in de komende jaren zal dit aantal stijgen. De ervaringen tot op heden zijn dat dit niet leidt tot bestuurlijke fusie.

'Betere dienstverlening door innovatie'

Samenvoegen maakt veel minder kwetsbaar dan de vier afzonderlijke gemeenten nu zijn. Bovendien is het volgens de colleges noodzakelijk om te kunnen voldoen aan hun ambitie om de dienstverlening te versterken. Om deze ambitie waar te maken is vernieuwing nodig. Deze innovatiekracht is het beste mogelijk bij een ambtelijke fusie. Uit een financiële analyse blijkt dat een ambtelijke fusie structureel een flinke besparing oplevert. De BUCH-colleges stellen voor om dit besparingspotentieel optimaal te herinvesteren in de kwaliteit van de dienstverlening en de organisatie.

Besluitvorming en tijdspad

De colleges hebben dinsdag 4 november een voorgenomen besluit genomen om de businesscase en hun voorkeur aan de raden voor te leggen. Alle vier vragen zij eerst hun ondernemingsraden om advies (medezeggenschap). Op 2 december nemen de colleges een definitief besluit.

De gemeenteraden besluiten op 19 januari 2015 over de businesscase en het voorstel van de BUCH-colleges. Indien de gemeenteraden positief besluiten over een vorm van ambtelijke samenvoeging, wordt tot aan de zomer gewerkt aan een bedrijfsplan. De implementatie gaat dan 2015 en 2016 bestrijken, waarna per 1 januari 2017 de fusieorganisatie van start kan gaan.