Afbeelding

Netto energie produceren in een huis uit '56

Human Interest Heiloo

Door Henk Pruiksma - De omgeving van het huis van Jan Treur aan de Potgieterweg in Heiloo valt mij onmiddellijk op als ik op de fiets kom aanrijden. Ik zie op de daken namelijk  geen zonnepanelen. Zij vallen op naast die van Jan. 

En dat terwijl Jan reeds vier jaar het inspirerende voorbeeld geeft door alle ruimte op zijn daken te benutten. Het zijn er in totaal 29. Dat zei Jan me tenminste, want van de straat af kon ik ze niet tellen. Later in de tuin zag ik de rest. Daar is elk afdak tot op de cm2 benut. En er komen er nog 3, want zijn nieuwe elektrische auto wil hij ook op de door hemzelf opgewekte energie laten rijden. Op  de garage is nog wel een plekje over.

De laatste aanwinst
Jan mag dan milieubewust zijn en ook zijn portemonnee tevreden houden, zijn nieuwe elektrische auto is zijn trots. Een Hyundai Ioniq Electric straalt me zo blauw als de zomerhemel toe. Ik mag er omheen lopen en wat foto's maken, maar dan gaat het zeil er weer over; de vogels in Jan's boom begonnen zich al te verzamelen. Jan is geen kilometervreter. De trein brengt hem comfortabel naar en van zijn werk. Met de auto brengt hij eens wat hier en haalt hij  eens iemand daar. Rond de Amerongse berg kennen ze hem inmiddels ook, maar dan vooral van zijn mountainbike. Met die drie panelen erbij kan hij zo'n 10.000 kilometer op jaarbasis vooruit.  De actieradius van 300 kilometer in de zomer is voor hem  genoeg. En dat hij het in hartje winter met ruim 200 moet doen laat hem koud.

Een huis uit '56
De eengezinswoningen  aan de Potgieterweg staan al 60 jaar als een huis. Toch zijn ze gebouwd in een tijd waarin duurzaamheid uit de mode was. Bankstellen kocht men toen niet meer voor de duur van een lang huwelijk en huizen werden vooral gebouwd omdat er na de oorlog  een nog grotere vraag naar was dan tegenwoordig. In 1959 werd in Groningen ook nog eens heel veel en daardoor relatief goedkoop gas aangeboord. Die gaten en kieren zouden we in de toekomst wel zien.En die hebben we gezien. Eerst op onze energierekeningen en toen in de gevels van de Groningers. De club van Rome komt ons tegenwoordig wat minder zonderling over en heeft in het akkoord van Parijs een recente opvolger gehad. Er is een duurzame wind gaan waaien.

Een kind van de jaren '60
Jan is een kind van de jaren zestig met een open blik op de veranderende wereld. Hij was dan ook blij dat wij ons gingen afvragen of het verbruik van fossiele brandstoffen wel zo door kon gaan. Jan vond van niet en liet zijn huis isoleren. Nu is dat de gewoonste zaak van de wereld, toen sprak  men vooral over de nadelen zoals het gevaar van vochtoverdracht. En die ruitjes voor de ramen waren toch ook geen gezicht?  Maar Jan behield wél het zicht op zijn stookkosten en de inzichten veranderden langzaam.

Het gas de deur uit
In de Heiloose wijk De Egelshoek werd het gas al bij de bouw in 1999 buiten de deur gelaten. Jan zijn huis was echter dooraderd met gasleidingen. Hij wilde ook uitsluitend elektriciteit. Een andere eigenschap  kwam van pas, zijn onverzettelijkheid. In Nederland was gas de standaard en van standaarden kom je niet zomaar af. Van Jan ook niet. Uiteindelijk koos Alliander eieren voor zijn geld en ontkoppelde diens huis. Jan ging over op elektrisch met de zekerheid dat hij de moeite níet maar de investering aan geld wél zou terugverdienen.

Terugverdienen
Terugverdienen? Jazeker, de tijden veranderden snel. De zonnepanelen kwamen in zwang. Hun rendementen namen net zo sterk toe als hun kosten afnamen. Het werd een uitdaging zijn behoefte aan elektriciteit en het equivalent aan gas, in totaal ongeveer 4000 kilowattuur op jaarbasis, zelf op te wekken. Rekenvaardig als Jan is kwam hij uit op 29 zonnepanelen: elke kubieke meter gas stelde hij  gelijk aan 2 kilowattuur. Hij liet ze vier jaar geleden monteren op zijn huis dat niet vrij is van schaduw. En toch. Na elf jaar zou hij de kosten eruit hebben en gaan verdienen, dat wil zeggen: zo'n € 1.800,- per jaar minder gaan uitgeven. Dat loopt lekker op en hij heeft zijn CO2- voetafdruk aldus aanzienlijk verminderd. Liet hij de panelen nu bevestigen dan zou de zilvervloot al over zeven jaar minder uitvaren.

Reduceren
Jan moet ook werken voor zijn geld en is dus niet ongevoelig voor besparing. Maar zijn hart past niet in zijn portemonnee. Dat klopt voor de reductie van zijn belasting van het milieu. De aanschaf van zijn (lucht/water-) warmtepomp is zijn pièce d'oeuvre. Hiermee verwarmt hij zijn huis en het water in de badcel en de keuken. En andersom: als het binnen te warm wordt, dan koelt hij de ruimten met behulp van deze pomp. Beter: hij geleidt de warmte van binnen naar buiten en andersom. Ideaal, helemaal bij gebruik van de speciale convectoren die hij heeft aangeschaft. Die kunnen drie keer het rendement van een traditionele radiator halen. Op het scherm van zijn computer toont hij een reeks van gegevens ter staving.

Gelukkig wijst hij waar ik moet kijken. En, ja. Ik kan zien hoe de warmtepomp in een oogwenk het water een paar graden verwarmt en het geluid valt hartstikke mee, zegt Jan. Ik hoor inderdaad niks. Dan neemt hij me mee naar de twee kasten aan zijn achtergevel die gelijken op een airco. Nu hoor ik ze wel, doch ze maken minder geluid dan mijn eigen airco en kosten veel minder stroom tijdens een zomerse dag als deze.

Kortom, de reductie van Jan's energieverbruik verloopt naar wens. Hij kan zich zelfs een gamende zoon veroorloven.

Een nieuw huis?
Jan denkt er niet aan, maar als ik hem er naar vraag dan wil hij zich best een nieuw huis voorstellen. Hij zou de muren 15 centimeter dik maken en zijn beglazing verdriedubbelen. Je kunt immers beter voorkomen dan genezen. Dat geldt ook voor de apparatuur die aan vernieuwing toe is. Voor minder dan drie plussen achter de A van energiezuinig gaat hij niet. Voor Jan is het niet meer zo'n opgave duurzamer te wonen en leven. Als je de bestaande technieken toepast is het zelfs maar de vraag of je nog een warmtepomp nodig hebt. Nu we het er toch over hebben, verhuizen is een prima gelegenheid om te verduurzamen. Wachten is echter niet nodig. Het kan prima in je huidige huis. Jan bewijst het. Ik denk dat  over een paar jaar de omgeving van zijn huis niet meer opvalt.

Bedrijf Belicht

Sport

Regio

Digitale krant